Selamlar! Günümüzün büyük bir kısmı web tarayıcılarındaki sekmeler arasında kaybolarak geçiyor. Hele ki Google’ın Gemini’ı gibi güçlü bir yapay zekâyla çalışıyorsak, sürekli bir web arayüzüne bağlı kalmak, özellikle biz geliştiriciler veya “power user” (ileri düzey kullanıcı) dediğimiz kitle için, iş akışımızı yavaşlatan bir prangaya dönüşebiliyor.
Peki ya size, Gemini ile konuşmak, ona kodunuzu analiz ettirmek veya bir metni özetletmek için o siyah komut satırından (Terminal, CMD, PowerShell) ayrılmanıza gerek olmadığını söylesem?
İşte “Gemini CLI” (Command-Line Interface / Komut Satırı Arayüzü) bu özgürlüğü bize vaat ediyor. Bu rehberde, “Gemini CLI nasıl kurulur?” sorusunun cevabını, en temel ve en güçlü yöntemle, yani Google’ın kendi kütüphanelerini kullanarak nasıl yapacağımızı adım adım işleyeceğiz.
Bölüm 1: “Gemini CLI” Derken Tam Olarak Neden Bahsediyoruz?
Önce bir şeyi netleştirelim. Ventoy gibi “çift tıkla kurulan” tek bir Gemini-CLI.exe programından bahsetmiyoruz. “Gemini CLI”, bir konsepttir. Amacımız, Gemini’ın beynine (yani API’sine) komut satırımızdan erişmektir.
Bunu yapmanın birden fazla yolu var:
- Üçüncü Parti Araçlar: Başkalarının yazdığı hazır CLI programları (Örn: Simon Willison’ın
llmaracı). Bunlar harikadır ama bir başkasının koduna bağımlı kalırsınız. - Resmi ve Güçlü Yol (Bizim Yöntemimiz): Google’ın kendi sağladığı Python kütüphanesini (
google-generativeai) kurmak ve bu kütüphaneyi çağıran kendi küçük script’imizi yazmak.
Bu rehberde 2. yolu seçeceğiz. Neden mi? Çünkü bu size tam kontrol sağlar. İleride bu script’i dilediğiniz gibi geliştirebilir, otomasyonlarınıza bağlayabilirsiniz. Korkmayın, sandığınızdan çok daha kolay olacak.
Bölüm 2: Neden Web Arayüzü Yerine Terminal? (Buna Değer mi?)
Bu sorunun cevabı “iş akışı” kelimesinde gizli.
- Hız: Tarayıcı aç, sekmeyi bul, metni yapıştır… Bunların hepsi zaman kaybı. Terminalde komutunuzu yazıp Enter’a basmak saniyeler sürer.
- Entegrasyon (İşte Sihir Burada!): Terminalin en güçlü özelliği “piping”dir (
|işareti). Bir komutun çıktısını diğerine bağlayabilirsiniz.- Örnek:
cat kodum.py | gemini "bu koddaki hatayı bul ve düzelt" - Örnek:
ls -l | gemini "bu dosya listesini analiz et ve en büyük olanı söyle"
- Örnek:
- Otomasyon (Scripting): Kendi
bashveyaPythonscript’lerinizin içine Gemini sorguları gömebilirsiniz. Düşünün, “Gece yarısı şu raporu oku, özetini çıkar ve bana e-posta at” diyen bir script yazabilirsiniz. - Kesintisiz Çalışma: Kod editörünüzden veya sunucu bağlantınızdan hiç ayrılmadan yapay zekâya danışabilirsiniz.
Bölüm 3: Gerekli Olan En Kritik Parça: Gemini API Anahtarı
Bu işin “yakıtı” budur. API Anahtarı (API Key), Gemini’ın sizi tanımasını ve bu hizmeti kullanmanıza izin vermesini sağlayan özel bir şifredir.
!! BÜYÜK UYARI !! Bu API anahtarı, sizin banka kartı şifreniz kadar özeldir. ASLA kimseyle paylaşmayın, kodlarınızın içine doğrudan yazmayın veya herkese açık (public) GitHub repolarına yüklemeyin!
API Anahtarı Nasıl Alınır?
- Google AI Studio sitesine gidin. (Eski adı MakerSuite idi. Google’da “Google AI Studio” diye aratın).
- Google hesabınızla giriş yapın.
- Sol menüde “Get API key” (API anahtarı al) veya benzeri bir butona tıklayın.
- “Create new API key in new project” (Yeni projede yeni API anahtarı oluştur) seçeneğine tıklayın.
- Karşınıza çıkan uzun ve karmaşık metni (örn:
AIzaSy...) kopyalayın ve çok güvenli bir yere (örn: bir şifre yöneticisi) kaydedin. Birazdan bunu kullanacağız.
Not: Gemini API’nin cömert bir ücretsiz kullanım kotası vardır, ancak aşırı kullanımda faturalandırma yapabilir. Kullanım limitlerinizi AI Studio panelinden takip edin.
Bölüm 4: Kurulum Adımları (Terminali Hazırlıyoruz)
Bu yöntem Python programlama dilini gerektirir. Çoğu macOS ve Linux sistemde Python zaten yüklüdür. Windows kullanıcısıysanız da kurmak çok basittir.
Adım 0: Python Yüklü mü? Kontrol Edin.
Bir terminal (veya Windows’ta CMD/PowerShell) açın ve şunu yazın: python --version veya python3 --version
Eğer Python 3.9 veya daha yeni bir sürüm numarası görüyorsanız harika. Görmüyorsanız, python.org sitesine gidin, en son sürümü indirin ve kurarken “Add Python to PATH” yazan kutucuğu mutlaka işaretleyin.
Adım 1: Google Gemini Kütüphanesini Yükleyelim
Python’un paket yöneticisi olan pip kullanarak Google’ın resmi kütüphanesini kuracağız. Terminalinize şunu yazın:
pip install google-generativeai
Veya pip3 kullanıyorsanız: pip3 install google-generativeai
Bu komut, Gemini ile konuşmak için gereken tüm sihirli kodları bilgisayarınıza indirecek.
Adım 2: API Anahtarını Güvenli Bir Şekilde Ayarlayalım (ÇOK ÖNEMLİ)
Anahtarımızı kodun içine yazmayacağız dedik. Peki nerede saklayacağız? İşletim sisteminin “Ortam Değişkenleri”nde (Environment Variables).
Windows için: Arama çubuğuna “Ortam Değişkenleri” yazın ve “Sistem ortam değişkenlerini düzenleyin”e tıklayın. Açılan pencerede “Ortam Değişkenleri” butonuna basın. “Kullanıcı değişkenleri” altında “Yeni…” butonuna tıklayın.
- Değişken adı:
GOOGLE_API_KEY - Değişken değeri: (AI Studio’dan kopyaladığınız o uzun anahtar)
Tamam diyerek tüm pencereleri kapatın ve terminalinizi yeniden başlatın.
macOS/Linux için: Terminalinizi açın ve (eğer zsh kullanıyorsanız ~/.zshrc dosyasını, bash kullanıyorsanız ~/.bashrc dosyasını) düzenleyin. nano ~/.zshrc Dosyanın en sonuna şu satırı ekleyin: export GOOGLE_API_KEY="AIzaSy... (SENİN ANAHTARIN BURAYA)" Kaydedip (Ctrl+O) çıkın (Ctrl+X). Değişikliklerin aktif olması için terminale source ~/.zshrc yazın veya terminali kapatıp açın.
Bölüm 5: Kendi gemini.py Script’imizi Yazıyoruz
İşte geldik en keyifli kısma. Bir kod editörü (VS Code, Notepad++, vb.) açın. gemini.py adında yeni bir dosya oluşturun ve içine aşağıdaki kodları yapıştırın.
Bu script, hem komut satırından python gemini.py "sorun ne?" şeklinde hem de cat dosya.txt | python gemini.py "bunu özetle" şeklinde “pipe” ile veri alabilecek kadar akıllıdır.
#!/usr/bin/env python3
# -*- coding: utf-8 -*-
import google.generativeai as genai
import os
import sys
def main():
try:
# 1. Güvenli API Anahtarını al
api_key = os.environ.get("GOOGLE_API_KEY")
if not api_key:
print("HATA: GOOGLE_API_KEY ortam değişkeni bulunamadı.")
print("Lütfen Bölüm 4, Adım 2'yi uyguladığınızdan emin olun.")
sys.exit(1)
genai.configure(api_key=api_key)
# 2. Modeli kur (Flash en hızlısıdır, Pro daha akıllıdır)
model = genai.GenerativeModel('gemini-1.5-flash')
# 3. Girdiyi (Prompt) al
prompt_parts = []
# Komut satırı argümanlarını al (örn: gemini.py "Bana fıkra anlat")
if len(sys.argv) > 1:
prompt_parts.append(" ".join(sys.argv[1:]))
# Pipe (|) ile gelen veri (stdin) var mı kontrol et
if not sys.stdin.isatty():
# Terminalden gelmiyorsa (pipe ile geliyorsa)
stdin_content = sys.stdin.read()
if stdin_content:
# Pipe ile gelen veriyi prompt'a ekle
prompt_parts.append("\n--- ANALİZ EDİLECEK VERİ ---\n" + stdin_content)
# Eğer hiçbir girdi yoksa, nasıl kullanılacağını göster
if not prompt_parts:
print("Kullanım (Argüman ile):")
print(f" python {sys.argv[0]} \"Ankara'nın tarihi hakkında bilgi ver\"")
print("\nKullanım (Pipe ile - Örn: Linux/macOS):")
print(f" cat kodum.txt | python {sys.argv[0]} \"Bu koddaki hataları bul\"")
print("\nKullanım (Pipe ile - Örn: Windows):")
print(f" type kodum.txt | python {sys.argv[0]} \"Bu koddaki hataları bul\"")
sys.exit(1)
prompt = "\n".join(prompt_parts)
# 4. Gemini'ye bağlan ve cevabı al
print("... Gemini düşünüyor ...\n")
response = model.generate_content(prompt)
# 5. Cevabı temiz bir şekilde yazdır
print(response.text)
except Exception as e:
print(f"\n--- BİR HATA OLUŞTU ---")
print(f"Hata Detayı: {e}")
sys.exit(1)
if __name__ == "__main__":
main()Bu dosyayı gemini.py olarak kaydedin. (Masaüstü veya “Belgelerim” gibi kolay erişebileceğiniz bir yere).
Bölüm 6: Ateşleme! (Nasıl Kullanılır?)
Artık her şey hazır! Terminali açın ve gemini.py dosyasını kaydettiğiniz klasöre gidin. (Örn: cd Desktop).
Kullanım 1: Doğrudan Soru Sorma python gemini.py "Bana Python'da 'list comprehension' nedir, bir örnekle açıkla"
Gemini biraz düşünecek ve cevabı doğrudan terminalinize basacak!
Kullanım 2: Bir Dosyayı Analiz Ettirme (İşte Gerçek Güç!) Diyelim ki kodum.txt adında bir dosyanız var. type kodum.txt | python gemini.py "Bu metindeki yazım hatalarını düzelt" (macOS/Linux kullanıyorsanız type yerine cat yazın: cat kodum.txt | ...)
Terminaliniz, kodum.txt dosyasının içeriğini gemini.py script’ine “pipe”ladı, script’imiz de bu metni alıp “Bu metindeki yazım hatalarını düzelt” komutuyla birlikte Gemini’a yolladı.
İşte bu kadar! Artık tarayıcıya ihtiyacınız yok. Kendi yerel “Gemini CLI” aracınızı yaptınız.
Sonuç: Artık Terminaliniz Bir Dâhi
Bu rehberde, web arayüzünün prangalarından kurtulup Gemini’ın gücünü doğrudan komut satırımıza getirdik. Belki başta biraz karmaşık görünse de, kendi script’inizi yazmak size sonsuz bir esneklik ve otomasyon gücü verir.
Artık tek sınırınız, terminalinize yazabildiğiniz komutlar ve hayal gücünüz. Tebrikler, bilgisayarınızla olan ilişkinizde seviye atladınız!